De kathedraal van Pula is een co-kathedraal samen met de Euphrasius basiliek in Poreč en is een van de twee officiële zetels van het rooms-katholieke bisdom van Poreč en Pula op het schiereiland Istrië. De kerk is gelegen aan de zuidkant van de baai van Pula aan de voet van de heuvel met een 17e-eeuwse Venetiaanse fort. De locatie van de huidige kerk werd al sinds de Romeinse tijd gebruikt voor religieuze verering en de eerste christelijke kerk op deze plek dateert uit de late 4e en het begin van de 5de eeuw na Christus.

Archeologische opgravingen hebben ruïnes van Romeinse thermen onthuld op de plaats van de huidige kathedraal. In de 4e en 5e eeuw werd een heel complex van christelijke gebouwd op deze locatie. Een kleine kerk waarvan de breedte overeenkomt met het middenschip van de huidige kathedraal werd als eerste gebouwd, dit werd in het midden van de 4e eeuw gevolgd door een de kerk van St. Thomas ernaast. Deze twee kerken werden opgenomen in een grotere kerk in het begin van de 5e eeuw. In de tweede helft van de 5de eeuw werd het verder omgezet in een basiliek met drie beuken, met architectonische elementen die in die tijd populair waren in de noordelijke Adriatische Zee, zoals de apsis in de gevel en de volledig vlakke achterzijde van de kerk. Rond dezelfde tijd werden een doopkapel, met een kruisvormige plattegrond, en een bisschoppelijke residentie gebouwd aan de voorkant van de basiliek, maar ze werden beiden in de 19e eeuw gesloopt, nadat de zetel van het bisdom in 1828 naar Porec werd verplaatst. Slechts een klein deel van de oorspronkelijke mozaïekvloer is gespaard gebleven, het opschrift ‘Damianus et Lavrentia’ is te lezen, dit zijn de namen van het paar die voor het mozaïek hadden betaald, als onderdeel van hun huwelijksgeloften.

In 1860 werd een graf met een stenen sarcofaag ontdekt in de kerk. De sarcofaag bevatte een zilveren doos, versierd met afbeeldingen van St. Hermagoras en St. Fortunatus, beide bisschoppen van Aquileia (Italie). De doos bevatte een kleinere gouden reliekschrijn waarvan wordt aangenomen dat het de relieken van Thomas de Apostel, de patroonheilige van Pula en Pula-Poreč bisdom, heeft bevat. De overblijfselen werden waarschijnlijk meegenomen uit Constantinopel in de 5e eeuw, en worden vandaag bewaard in het ‘Kunsthistorisches Museum in Wenen.

De klokkentoren in Barokstijl – dat is vrij staande – werd gebouwd in 1707, vlak naast de 5e eeuwse doopkapel aan de voorkant van de basiliek. De klokkentoren is gebouwd met stenen uit de Romeinse Arena van Pula.

Adres
Trg Svetog Tome 2, 52100 Pula