De kathedraal van de heilige Jacobus in Šibenik, aan de Dalmatische kust, is een drie-scheepse basiliek met drie apsissen en een koepel. Deze kathedraal is het belangrijkste architectonische monument van de Renaissance in het hele land. Sinds het jaar 2000 staat deze kathedraal op de lijst van UNESCO Wereld Erfgoed.

De bouw van de kerk werd ingewijd in 1402, hoewel de plannen voor de bouw reeds in 1298 waren begonnen, toen Šibenik een gemeente werd. Het eigenlijke werk om de oude Romaanse kerk tot kathedraal te transformeren begon in 1431. De kathedraal is geheel gebouwd van kalksteen uit een nabijgelegen steengroeve en marmer van het Kroatische eiland Brac.

Aanvankelijk was het plan een eenvoudige kerk te bouwen, maar met buitengewone vaardigheden heeft architect Giorgio da Sebenico architectonische en decoratieve elementen gecombineerd om een uniform geheel te creëren. Hij construeerde de westelijke hoofdportaal, de noordelijke portaal (The Lion Gate) en de eerste kapel. De westelijke hoofdportaal werd ingericht door de Bonino da Milano, de hoofd metselaar (master mason), met beelden van Christus en de twaalf apostelen. De bronzen deur werd gemaakt in 1967, door de beeldhouwer Grga Antunac uit Šibenik.

The ‘Leeuwenpoort‘ toont een motief van Adam en Eva staand op twee leeuwen, dit motief wordt ook bij de kathedraal van Trogir gezien, maar hier staan Adam en Eva op kolommen boven de leeuwen. Deze beelden, samen met de beelden van St. Jacob en St. Peter, zijn het werk van Juraj Dalmatinac. Het beeld van Eva vestigt de aandacht van de toeschouwers, omdat ze is afgebeeld met een navel, terwijl zij, volgens de Bijbel, was ontstaan uit een rib van Adam. Het doopvont, gemaakt van roodachtig breccia steen, wordt ondersteund door drie engelen. De tekening van het beeld van St. Michael werd het wapen van de stad Šibenik, want in de 12e eeuw werd de rechter van Monte Sant’Angelo, door paus Alexander III verzonden als kennisgever van Šibenik.

Het bijzondere dak is gemaakt van een serie enorme stenen platen en werd toentertijd beschouwd als een bouwkundig wonder. Hoewel de koepel van de kathedraal van Šibenik werd gebouwd na de koepel in Florence, gebruikte Niccolò di Giovanni Fiorentino een achthoekige vorm in de bouw, voordat Bramante en Michelangelo dat deden, in zijn oorspronkelijke functie als de overgang van de vierkante basis van de ronde koepel. De uitvoering van de koepel wordt beschouwd als een van de beste architectonische prestaties uit de Renaissance.

De koepel van de kerk werd zwaar beschadigd door de Servische troepen tijdens de beschieting van Šibenik in september 1991 – binnen enkele jaren was de schade volledig gerepareerd. Het is interessant om op te merken, dat deze kathedraal geen klokkentoren heeft, een toren op de aangrenzende stadsmuren wordt voor dit doel gebruikt.

Adres
Trg Republike Hrvatske, 22000 Šibenik